Η άγνωστη προπολεμική ιστορία της Βασίλισσας!

Η ομάδα της ΑΕΚ, πρωταθλήτρια Αθηνών 1928. Πρώτος δεξιά ο συνιδρυτής και αρχηγός Κώστας Δημόπουλος. Πίσω του ο Ευμένης Αθανασιάδης, αθλητής στίβου και μπάσκετ.

Αναμφίβολα η περίοδος του Μεσοπολέμου είναι σε μεγάλο βαθμό “αχαρτογράφητη” μέχρι σήμερα, όσον αφορά την πορεία της ομάδας μπάσκετ της ΑΕΚ.

Είναι πολύ λογικό να συμβαίνει αυτό, επειδή το “αμερικανόφερτο” μπάσκετ πριν το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν στην Ελλάδα ένα περιθωριακό άθλημα. Εκείνη την περίοδο τα αθλήματα που μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον των αθλητικών στηλών των εφημερίδων ήταν κυρίως ο κλασικός αθλητισμός και το ποδόσφαιρο.

Αυτό αποδεικνύεται από τις ελάχιστες φωτογραφίες που διασώθηκαν και τα ελλιπή στοιχεία από την αγωνιστική δραστηριότητα εκείνης της περιόδου. Εν προκειμένω για την ΑΕΚ, η μοναδική διαθέσιμη φωτό είναι αυτή της ομάδας του 1928.

Οι ομάδες είχαν συνήθως 6 ή 7 παίκτες και ήταν πολύ συχνό το φαινόμενο οι αθλητές να ασχολούνται με περισσότερα από ένα αθλήματα. Παράλληλα δεν ήταν σπάνιες οι περιπτώσεις κάποιοι αγώνες να κρίνονται στα χαρτιά, επειδή δεν κατέβηκε να αγωνιστεί η μία ομάδα. Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι τα σκορ ήταν πολύ χαμηλά, ακόμα και μονοψήφια κάποιες φορές! Οι αγώνες διεξάγονταν σε ανοικτά χωμάτινα γήπεδα.

Τα πρώτα τμήματα που δημιούργησε η ΑΕΚ μετά την ίδρυσή της το 1924 ήταν ο στίβος, το ποδόσφαιρο και το τμήμα αθλοπαιδιών (μπάσκετ και βόλεϊ). Ο Κώστας Δημόπουλος (με πολυποίκιλη δραστηριότητα σε μπάσκετ, ποδόσφαιρο και στίβο και ιδρυτικό μέλος της ΑΕΚ) πρωταγωνίστησε στην ίδρυση του καλαθοσφαιρικού τμήματος της Ενώσεως Κωνσταντινουπόλεως (όπως αναφερόταν συνήθως η ΑΕΚ στον Τύπο της εποχής).

Η πρώτη ομάδα μπάσκετ της Ένωσης απαρτιζόταν από αθλητές προερχόμενους από την Πόλη, αποφοίτους κυρίως της Ροβερτείου Σχολής. Η Ροβέρτειος Σχολή της Κων/πολης πήρε το όνομά της προς τιμήν του Αμερικανού πολυεκατομμυριούχου Christopher Robert, που διέθεσε ένα σεβαστό ποσό για την αποπεράτωσή της.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχουν ελλιπή στοιχεία για τις διοργανώσεις μπάσκετ που έλαβαν χώρα από το 1919 που ήρθε το άθλημα στην Ελλάδα μέχρι το 1940. Σε κάποια τοπικά πρωταθλήματα της πρωτεύουσας η ΑΕΚ είτε δεν κατέβασε ομάδα, είτε δεν υπάρχουν επαρκείς αναφορές στις εφημερίδες εκείνης της περιόδου. Παρακάτω θα γίνει παράθεση της αγωνιστικής δραστηρίοτητας της μπασκετικής ΑΕΚ όπως έχει καταγραφεί στις διαθέσιμες πηγές. Δεν παρουσιάζονται αναλυτικά οι αγώνες και η πορεία όλων των ομάδων, αλλά γίνεται επικέντρωση αποκλειστικά στην ΑΕΚ.

Η βιβλιογραφία αναφέρεται σε ένα πρωτάθλημα Αθηνών που διοργάνωσε η ΧΑΝ Αθηνών το 1924, το οποίο κέρδισε η ΑΕΚ. Όμως δε βρέθηκαν καταγεγραμμένα αποτελέσματα εκείνης της διοργάνωσης.

Το πρώτο πρωτάθλημα Κέντρου υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ (δεν υπήρχε τότε η ΕΟΚ) έλαβε χώρα τη σεζόν 1927-28 και το κατέκτησε η ΑΕΚ! Η ευθύνη για τη διοργάνωση του πρωταθλήματος ανατέθηκε στον Εθνικό Γ.Σ. Αθηνών (ο ΣΕΓΑΣ συνηθιζόταν να δίνει την ευθύνη της διεξαγωγής σε κάποιο σωματείο εκείνα τα χρόνια). Στο πρωτάθλημα πήραν μέρος ο Εθνικός Αθηνών, η ΑΕΚ, ο Πανελλήνιος, ο Πανιώνιος, η Σχολή Ευελπίδων, η ΧΑΝ Αθηνών, ο Ατρόμητος Αθηνών, η Νήαρ Ηστ και ο Απόλλων Σμύρνης.

Όλοι οι αγώνες έγιναν στο γυμναστήριο του Εθνικού Αθηνών από τις 26 Δεκεμβρίου 1927 έως τις 15 Ιανουαρίου 1928. Στην προκριματική φάση οι εννιά ομάδες χωρίστηκαν σε δύο ομίλους. Η ΑΕΚ συμμετείχε στον Β΄ όμιλο με τον Πανελλήνιο, τη Νήαρ Ηστ και τον Ατρόμητο Αθηνών. Η Ένωση πήρε την πρώτη θέση κάνοντας 2 νίκες (με Πανελλήνιο και με Ατρόμητο Αθηνών χωρίς αγώνα) και μία ήττα (με Νήαρ Ηστ).

Η ΑΕΚ ηττήθηκε από τη Νήαρ Ηστ με σφικτό σκορ 14-8 (ή κατ’ άλλους 13-7) την Πρωτοχρονιά του 1928. Σύμφωνα με την εφημερίδα “Αθλητισμός” η ΑΕΚ“αποτελούνταν από παλιούς παίκτες της Ροβερτείου Σχολής αλλά εμφανίστηκαν εντελώς απροπόνητοι”. Έχανε 8-3 στο ημίχρονο και η σύνθεσή της ήταν: Δημόπουλος (αρχηγός), Αθανασιάδης, Μακρίδης, Σεραριάν, Συμεωνίδης. Η Νήαρ Ηστ δε χάρηκε τη νίκη της, αφού ο πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ και του διοργανωτή Εθνικού Αθηνών, Αθανασιάδης, “παρακάλεσε την επιτροπή αγώνων να ακυρώσει το αποτέλεσμα”, επειδή η Νήαρ Ηστ δεν είχε αναγνωριστεί ακόμη από τον ΣΕΓΑΣ.

Η ΑΕΚ ανήμερα των Φώτων (6/1/1928) νίκησε τον Πανελλήνιο με 23-16. Τελικά στην ημιτελική φάση προκρίθηκαν η ΑΕΚ, ο Πανελλήνιος, ο Εθνικός Αθηνών και ο Πανιώνιος.

Εφημερίδα “Εμπρός”, 15/1/1928

Ο ημιτελικός αγώνας ΑΕΚ-Πανιώνιος έγινε το Σάββατο 14/1/1928 στις 11 π.μ. Η Ένωση κέρδισε με 38-10 και προκρίθηκε στον τελικό.

Εφημερίδα “Εμπρός”, 16/1/1928

Ο τελικός έγινε την επόμενη μέρα, Κυριακή 15/1/1928 στις 11 π.μ., μεταξύ του διοργανωτή Εθνικού Αθηνών και της ΑΕΚ, με διαιτητή τον Τσακίρη. Η Ένωση μετά από “ένα θαυμάσιον και τεχνικόν αγώνα” επεβλήθη του Εθνικού Αθηνών με 20-12 και κατέκτησε τον τίτλο. Στην εφημερίδα “Εμπρός” διαβάζουμε ότι η τροπαιούχος “με το καλώς συνδιασμένο αυτής παιγνίδι και την καλήν της τακτικήν” κατόρθωσε να αναδειχθεί πρωταθλήτρια, “αν και υστερεί εις αντοχήν της αντιπάλου”.

H AEK, ως πρωταθλήτρια Κέντρου, συμμετείχε στο πρώτο Πανελλήνιο πρωτάθλημα μπάσκετ που διοργάνωσε ο ΣΕΓΑΣ. Η διοργάνωση έλαβε χώρα από τις 20 έως τις 22 Απριλίου 1928 στο Παναθηναϊκό Στάδιο, κατά τη διάρκεια των Πανελληνίων Αθλητικών Αγώνων του ΣΕΓΑΣ, στους οποίους περιλαμβάνονταν τα πανελλήνια πρωταθλήματα και άλλων αθλημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ένωση συμμετείχε ξανά σε Πανελλήνιο Πρωτάθλημα το 1952-53!

Στο πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα μετείχαν 10 σύλλογοι, εφτά από την Αθήνα και τρεις από τη Θεσσαλονίκη: ΑΕΚ, Εθνικός Αθηνών, Πανελλήνιος, Πανιώνιος, Απόλλων Σμύρνης, Νήαρ Ηστ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Άρης (πρωταθλητής Θεσσαλονίκης), Βυζαντινός Αθλητικός Όμιλος και Ηρακλής Θεσσαλονίκης.

Οι ομάδες έδωσαν αγώνες νοκ άουτ επειτα από κλήρωση. Την Παρασκευή 20 Απριλίου 1928 η ΑΕΚ αντιμετώπισε τον Ηρακλή Θεσ/νίκης και ηττήθηκε με 33-6. Ο Ηρακλής Θεσ/νίκης ήταν τελικά ο πρώτος πρωταθλητής Ελλάδας επικρατώντας στον τελικό του ΒΑΟ.

Εφημερίδα “Αθλητική”, 22/12/1928

Εφημερίδα “Εμπρός”, 19/12/1928

Την επόμενη σεζόν, 1928-29, η ΑΕΚ θα συμμετείχε στο πρωτάθλημα Κέντρου με ακόμα 7 ομάδες (Πανελλήνιος, Νήαρ Ηστ, Πανιώνιος, ΧΑΝ Αθηνών, Εθνικός Αθηνών, Νέοι Βύρωνος, Σχολή Ευελπίδων). Όμως τελικά η Ένωση δεν κατέβηκε στους αγώνες.

Για την περίοδο 1929-30 υπάρχουν ελλιπή στοιχεία. Την επόμενη αγωνιστική χρονιά, 1930-31, η ΑΕΚ συμμετείχε στο πρωτάθλημα Κέντρου μαζί με τις ακόλουθες ομάδες: Νήαρ Ηστ, Πανελλήνιος, Πανιώνιος, ΧΑΝ Αθηνών, Εθνικός Αθηνών, Παλαιό Φάληρο, Απόλλων Σμύρνης, Ατρόμητος Αθηνών και Ελληνορωσικός. Το πρωτάθλημα κατέκτησε η Νήαρ Ηστ, αλλά δεν είναι γνωστά τα αποτελέσματα.

Από την αγωνιστική περίοδο 1931-32 και για περίπου τέσσερα χρόνια, η Αθήνα και ο Πειραιάς έκαναν ξεχωριστά πρωταθλήματα. Όσον αφορά τη σεζόν 1931-32, στο πρωτάθλημα Αθηνών δήλωσαν συμμετοχή 11 σύλλογοι (η ΑΕΚ και οι Πανελλήνιος, Εθνικός Αθηνών, Πανιώνιος, Νήαρ Ηστ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Νέοι Βύρωνος, Παλαιό Φάληρο, ΧΑΝ Αθηνών, Ελληνορωσικός, Αθηναϊκός). Όλοι οι αγώνες διεξήχθησαν στο γυμναστήριο του Εθνικού Αθηνών. Το μόνο αποτέλεσμα της ΑΕΚ που είναι γνωστό, είναι η ήττα της με 36-16 από το Παλαιό Φάληρο. Τελικά πρωταθλήτρια Αθήνας ήταν η Νήαρ Ηστ. Στο πρωτάθλημα Πειραιά τελική νικήτρια αναδείχθηκε η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων. Οι υπόλοιπες ομάδες ήταν οι Εθνικός Πειραιώς, ΟΣΦΠ, Πειραϊκός Σύνδεσμος, Φαληρικός και Ηρακλής. Στο πρωτάθλημα Αθηνών-Πειραιώς που ακολούθησε πρωταθλητής αναδείχθηκε ο Εθνικός Αθηνών.

Το 1932 την ομάδα μπάσκετ της ΑΕΚ αποτελούσαν οι εξής αθλητές: Δημόπουλος (αρχηγός), αδελφοί Μακρίδη, Σεραφιάν, Φωτιάς, Ηλιάσκος και Αμπατζόγλου.

Την περίοδο 1932-33 οι ομάδες του πρωταθλήματος Αθηνών χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες. Στην πρώτη τοποθετήθηκαν οι έξι φιναλίστ της προηγούμενης χρονιάς (Νήαρ Ηστ, Εθνικός Αθηνών, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανιώνιος, Νέοι Βύρωνος, Πανελλήνιος). Στη Β’ Κατηγορία περιλαμβάνονταν οι ΑΕΚ, ΠΑΟ, Παλαιό Φάληρο, ΧΑΝ Αθηνών, Ατρόμητος Αθηνών, Ελληνορωσικός, Όμιλος Φιλάθλων Νέας Ιωνίας, Σχολή Γυμναστικής, ΑΕΝΑ, Ζ’ Γυμνάσιο Αθηνών. Δεν είναι γνωστό κανένα αποτέλεσμα της ΑΕΚ. Πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών (απαρτιζόταν από φοιτητές). Στον Πειραιά πρωταθλητής ήταν ο Πειραϊκός Σύνδεσμος.

Όσον αφορά την επόμενη χρονιά, 1933-34, τα διαθέσιμα στοιχεία είναι ελλιπέστατα. Δεν είναι γνωστή τυχόν παρουσία της ΑΕΚ.

Τη σεζόν 1934-35, στο πρωτάθλημα Αθηνών συμμετείχαν οι ΑΕΚ, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανελλήνιος, Νήαρ Ηστ, ΠΑΟ, Νέοι Βύρωνος, Παλαιό Φάληρο. Το πρωτάθλημα το διοργάνωσε ο Πανελλήνιος, που αναδείχθηκε και τροπαιούχος. Και πάλι δεν είναι γνωστά τα αποτελέσματα της Ένωσης. Στον Πειραιά πρωταθλητής ξανά ήταν ο Πειραϊκός Σύνδεσμος.

Την επόμενη διετία, 1935-37, η ΑΕΚ δε συμμετείχε στο πρωτάθλημα.

Τη σεζόν 1937-38 στο πρωτάθλημα Κέντρου πήραν μέρος 13 σύλλογοι, που χωρίστηκαν σε τρία γκρουπ με κλήρωση. 1o γκρουπ: Πειραϊκός Σύνδεσμος, Νήαρ Ηστ, Νέοι Βύρωνος, ΧΑΝ Κοκκινιάς. 2ο γκρουπ: Πανελλήνιος, Παλαιό Φάληρο, ΧΑΝ Αθηνών, Σπόρτινγκ, ΟΣΦΠ. 3o γκρουπ: ΑΕΚ, Πανιώνιος, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εθνικός Αθηνών.

Η ΑΕΚ ηττήθηκε από όλες τις ομάδες του γκρουπ της. Από το Πανεπιστήμιο Αθηνών 52-23, από τον Πανιώνιο 58-26, ενώ δεν είναι γνωστό το ακριβές σκορ με τον Εθνικό Αθηνών. Με την ΑΕΚ αγωνίστηκαν οι Ποδαράς, Σούτσης, Γεωργακόπουλος, Σωτηρακόπουλος, Λίβας, Στώμος, Σέκκερης και Παπαναστασίου. Οι αγώνες της έγιναν στο Πανεπιστημιακό Γυμναστήριο.

Τη διετία 1938-40 η ΑΕΚ δεν είχε συμμετοχή στα πρωταθλήματα Κέντρου. Ακολούθησε 5ετής αναστολή κάθε επίσημης αγωνιστικής δραστηριότητας λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η ΑΕΚ επανίδρυσε το τμήμα μπάσκετ το 1950.

Συνοψίζοντας, για την περίοδο του Μεσοπολέμου δεν υπάρχει πλήρης εικόνα της αγωνιστικής δρατηριότητας της Ένωσης. Είναι γνωστά τα αποτελέσματα περίπου 10 αγώνων της ΑΕΚ και τα ονόματα 17 αθλητών που φόρεσαν τη φανέλα της.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

* Θεολογίδης Σωτήρης. (2014). Ιστορίες μέσα από το καλάθι. Εκδόσεις Επίκεντρο. Θεσσαλονίκη.

* Εφημερίδες: “Εμπρός” (15/1/1928, 16/1/1928, 19/12/1928), “Αθλητική”(22/12/1928) και “Αθλητικά Χρονικά” (3/6/1932).